Xử lý khi người ở nhờ đột ngột qua đời: Quyền và nghĩa vụ pháp lý

Việc người ở nhờ qua đời trong thời gian hợp đồng còn hiệu lực đặt ra nhiều vấn đề pháp lý: xử lý tài sản, quyền thừa kế, nghĩa vụ hợp đồng và trách nhiệm của chủ nhà. Nếu không nắm rõ quy định, cả hai bên có thể đối mặt với tranh chấp phức tạp.

>>> Xem thêm: Địa chỉ văn phòng công chứng gần bạn nhất với dịch vụ tận tâm

📌 Người ở nhờ qua đời – hợp đồng ở nhờ có chấm dứt ngay không?

• Điều 422 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng chấm dứt khi một bên chết, trừ trường hợp hợp đồng gắn với nghĩa vụ tài sản có thể chuyển giao cho người thừa kế.

• Với hợp đồng ở nhờ, quan hệ chủ yếu mang tính cá nhân → khi người ở nhờ qua đời, hợp đồng mặc nhiên chấm dứt.

• Tuy nhiên, nghĩa vụ về tài sản hoặc bồi thường thiệt hại (nếu có) có thể được chuyển sang cho người thừa kế theo Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015.

⚖️ Nghĩa vụ pháp lý của người thừa kế khi người ở nhờ qua đời

Theo Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015: Người thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại.
👉 Nghĩa là, nếu người ở nhờ gây hư hại tài sản, chưa thanh toán chi phí điện nước, hoặc còn nợ phí sinh hoạt thì người thừa kế phải thanh toán bằng phần di sản họ nhận được.

🏠 Quyền của chủ nhà khi người ở nhờ qua đời

• Yêu cầu bàn giao lại chỗ ở: Do hợp đồng chấm dứt, chủ nhà có quyền lấy lại nhà/đất.

• Bảo quản tài sản của người chết: Theo Điều 616 Bộ luật Dân sự 2015, chủ nhà có trách nhiệm giữ gìn tài sản của người ở nhờ cho đến khi bàn giao cho người thừa kế hoặc cơ quan có thẩm quyền.

• Không được tự ý chiếm giữ: Nếu chủ nhà chiếm đoạt hoặc bán tài sản của người chết có thể bị xử lý hình sự theo Điều 176 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) – tội chiếm giữ trái phép tài sản.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đáng kể

📜 Thủ tục pháp lý xử lý tài sản và quyền thừa kế

🔹 Bước 1: Thông báo cho thân nhân và chính quyền địa phương

Chủ nhà cần báo ngay cho công an xã/phường, UBND địa phương về việc người ở nhờ qua đời.

🔹 Bước 2: Kiểm kê và niêm phong tài sản

Tài sản còn lại của người ở nhờ được lập biên bản, có sự chứng kiến của chính quyền hoặc người thừa kế.

🔹 Bước 3: Giải quyết quyền thừa kế

• Nếu có di chúc → chia theo di chúc.

• Nếu không có di chúc → chia theo pháp luật (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015).

⚠️ Rủi ro tranh chấp thường gặp

• Gia đình người ở nhờ cho rằng chủ nhà chiếm giữ tài sản.

• Chủ nhà đòi bồi thường thiệt hại nhưng người thừa kế từ chối.

• Không rõ ràng về chi phí điện nước, phí sinh hoạt trước khi người ở nhờ qua đời.

👉 Để tránh rủi ro, hợp đồng ở nhờ nên có điều khoản về xử lý khi người ở nhờ qua đời.

>>> Xem thêm: Quy trình thực hiện thủ tục công chứng vay vốn bằng tài sản đảm bảo

📍 Ví dụ minh họa thực tế người ở nhờ qua đời

🔹 Trường hợp 1: Có quy định rõ trong hợp đồng

Anh A cho anh B ở nhờ, hợp đồng ghi rõ: “Nếu người ở nhờ qua đời, chủ nhà có quyền nhận lại tài sản và bàn giao cho thân nhân”. Khi anh B mất, anh A đã bàn giao tài sản cho gia đình B, đồng thời được thanh toán toàn bộ chi phí điện nước chưa trả.

🔹 Trường hợp 2: Không có điều khoản rõ ràng

Chị C cho bạn ở nhờ, không quy định gì về trường hợp tử vong. Sau khi bạn mất, gia đình quay lại tranh chấp, cho rằng chị C chiếm giữ đồ đạc. Vụ việc kéo dài tại tòa án do thiếu căn cứ pháp lý cụ thể.

>>> Xem thêm:  Vi bằng xác lập quyền sở hữu tài sản: Khi nào cần Vi bằng, khi nào cần Giấy chứng nhận?

>>> Xem thêm:  Hợp đồng mua bán xe máy cũ: Lưu ý về thông tin trên giấy tờ

✅ Kết luận

1️⃣ Khi người ở nhờ qua đời, hợp đồng thường chấm dứt, nhưng nghĩa vụ tài sản có thể chuyển sang cho người thừa kế.
2️⃣ Chủ nhà có quyền nhận lại chỗ ở, nhưng phải bảo quản và bàn giao tài sản của người chết.
3️⃣ Để tránh tranh chấp, hợp đồng ở nhờ cần quy định trước về trường hợp người ở nhờ qua đời.

💡 Lời khuyên: Nên lập hợp đồng có công chứng và thêm điều khoản xử lý khi người ở nhờ qua đời để đảm bảo an toàn pháp lý.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com