Tranh chấp đất thừa kế: Cách giải quyết êm đẹp và đúng luật

Tranh chấp đất thừa kế là một trong những dạng tranh chấp dân sự phổ biến và phức tạp, thường xảy ra trong gia đình khi chia di sản đất đai. Nếu không được xử lý khéo léo, vấn đề này dễ dẫn đến mâu thuẫn kéo dài, gây ảnh hưởng tình cảm và phát sinh kiện tụng. Vậy giải quyết tranh chấp đất thừa kế như thế nào để vừa êm đẹp vừa đúng luật?

>>> Xem thêm: Căn cứ pháp luật nào quy định thẩm quyền của Văn phòng công chứng trong việc chứng nhận giao dịch?

1. Tranh chấp đất thừa kế là gì? ⚖️

Theo Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015, khi một người mất đi mà có để lại di sản là quyền sử dụng đất, các đồng thừa kế sẽ thực hiện việc chia thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Khi các bên không thống nhất được việc chia di sản, xác định quyền sử dụng, định giá hoặc người được hưởng phần thừa kế thì sẽ phát sinh tranh chấp đất thừa kế.

👉 Ví dụ: Ông A mất để lại mảnh đất 300m2 nhưng không có di chúc. Ba người con của ông A không thống nhất được việc chia đất, một người muốn bán, một người muốn giữ lại, một người đòi hưởng nhiều hơn. Đây là tranh chấp đất thừa kế theo pháp luật.

2. Nguyên nhân thường gặp dẫn đến tranh chấp đất thừa kế 🏡

2.1. Không có di chúc rõ ràng

Khi người để lại tài sản không lập di chúc, các đồng thừa kế sẽ chia tài sản theo pháp luật. Điều này dễ phát sinh mâu thuẫn do ai cũng cho rằng mình có quyền lợi ngang nhau.

>>> Xem thêm: Phòng công chứng có chức năng và thẩm quyền pháp lý như thế nào?

2.2. Di chúc không hợp pháp

Di chúc được lập nhưng vi phạm quy định về hình thức, nội dung hoặc do bị ép buộc, lừa dối thì có thể bị tuyên vô hiệu, dẫn đến tranh chấp đất thừa kế.

2.3. Thiếu giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất

Đất chưa có sổ đỏ, đang tranh chấp với người khác hoặc chưa đăng ký quyền sử dụng đất cũng là nguyên nhân gây khó khăn khi phân chia.

2.4. Mâu thuẫn cá nhân trong gia đình

Tranh chấp đôi khi không chỉ do tài sản, mà còn do mâu thuẫn tình cảm, dẫn đến việc một số thành viên cố tình ngăn cản hoặc đòi phần hơn.

>>> Xem thêm: Vì sao nên chọn dịch vụ sổ đỏ thay vì tự làm thủ tục hành chính phức tạp?

3. Căn cứ pháp lý điều chỉnh tranh chấp đất thừa kế 📜

• Bộ luật Dân sự 2015: Điều 609, 610, 611, 612, 613 quy định về quyền thừa kế và di sản thừa kế.

• Luật Đất đai 2013: Điều 100, 101 quy định về quyền sử dụng đất, điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

• Bộ luật Tố tụng dân sự 2015: Quy định về trình tự, thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai tại Tòa án.

4. Cách giải quyết tranh chấp đất thừa kế êm đẹp và đúng luật 🤝

4.1. Thương lượng, hòa giải trong gia đình

Đây là cách nên ưu tiên hàng đầu. Các thành viên cùng ngồi lại, bàn bạc công khai, minh bạch về quyền lợi và nghĩa vụ. Nếu có thể thỏa thuận chia tài sản theo tỷ lệ hợp lý, sẽ vừa giữ được tình cảm, vừa tránh kiện tụng kéo dài.

👉 Ví dụ: Bốn anh em thỏa thuận chia đều mảnh đất 400m2 thành bốn phần, người nào có nhu cầu xây nhà sẽ được nhận phần đất, những người khác có thể nhận giá trị bằng tiền.

>>> Xem thêm: Hành vi nào bị coi là lấn chiếm đất đai theo luật đất đai 2025?

4.2. Hòa giải tại UBND cấp xã

Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013, hòa giải tại UBND cấp xã là thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện ra Tòa đối với tranh chấp đất thừa kế. Cơ quan này sẽ lập biên bản hòa giải có chữ ký của các bên và xác nhận của chính quyền.

4.3. Khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền

Nếu hòa giải không thành, các bên có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất. Tòa án sẽ căn cứ vào di chúc (nếu có) hoặc pháp luật thừa kế để phân chia di sản.

4.4. Chia thừa kế theo pháp luật

Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc bị vô hiệu, việc chia di sản được thực hiện theo pháp luật. Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha mẹ, con đẻ, con nuôi của người chết. Các đồng thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần bằng nhau.

5. Lưu ý quan trọng khi giải quyết tranh chấp đất thừa kế 📌

• Cần thu thập đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất như sổ đỏ, giấy tờ mua bán, biên bản phân chia trước đó.

• Nếu có di chúc, phải kiểm tra xem di chúc có hợp pháp hay không theo Điều 630 Bộ luật Dân sự.

• Trong trường hợp di sản có nhiều loại tài sản (đất đai, nhà ở, tiền bạc…), nên phân định rõ ràng để tránh nhầm lẫn.

• Nên ưu tiên hòa giải, tránh để sự việc căng thẳng dẫn đến mất đoàn kết gia đình.

>>> Xem thêm: Thỏa thuận miệng tranh chấp đất: Có được công nhận để giải quyết hay không?

>>> Xem thêm: Lãi suất mua nhà trả góp: So sánh ngân hàng tốt nhất 2025.

Kết luận ✅

Tranh chấp đất thừa kế là vấn đề nhạy cảm và phức tạp. Để giải quyết êm đẹp và đúng luật, các bên cần nắm rõ quy định pháp luật, đồng thời ưu tiên thương lượng, hòa giải. Nếu không đạt được thỏa thuận, có thể nhờ cơ quan có thẩm quyền như UBND hoặc Tòa án phân xử. Việc xử lý khéo léo không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp mà còn giữ gìn tình cảm gia đình, tránh những hệ lụy đáng tiếc.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com