Mua nhà ở xã hội: Khi ly hôn tài sản được chia thế nào?

Trong quá trình chung sống, nhiều cặp vợ chồng lựa chọn mua nhà ở xã hội để ổn định cuộc sống, đặc biệt khi có thu nhập trung bình hoặc thấp. Tuy nhiên, khi hôn nhân tan vỡ, vấn đề chia tài sản chung – nhất là nhà ở xã hội – trở thành nỗi băn khoăn lớn. Việc chia loại tài sản này không giống hoàn toàn nhà ở thương mại, bởi pháp luật có những quy định riêng về điều kiện, đối tượng và thời hạn giao dịch. Vậy khi ly hôn, nhà ở xã hội được chia thế nào?

>>> Xem thêm: Chọn văn phòng công chứng nào để làm giấy ủy quyền cho người thân?

1. Quy định pháp luật về nhà ở xã hội

Theo Luật Nhà ở 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2023), nhà ở xã hội là loại hình nhà ở do Nhà nước hoặc chủ đầu tư dự án hỗ trợ cho các đối tượng chính sách, công nhân, người thu nhập thấp. Việc mua, bán và chuyển nhượng nhà ở xã hội phải tuân thủ các nguyên tắc:

• Chỉ những đối tượng đủ điều kiện mới được mua.

• Trong vòng 5 năm kể từ khi thanh toán hết tiền mua, không được phép bán cho người khác, trừ trường hợp bán lại cho Nhà nước hoặc chủ đầu tư.

• Sau 5 năm, người mua được quyền bán theo giá thị trường nhưng phải nộp lại khoản tiền sử dụng đất theo quy định.

Những quy định đặc thù này khiến việc chia tài sản khi ly hôn có nhiều điểm cần lưu ý.

>>> Xem thêm: Các loại giấy tờ cần bắt buộc phải công chứng giấy tờ

2. Mua nhà ở xã hội trong thời kỳ hôn nhân – được coi là tài sản chung

Theo Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, “Tài sản được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp được chứng minh là tài sản riêng”. Như vậy:

• Nếu vợ chồng cùng góp tiền hoặc trả góp để mua nhà ở xã hội trong thời kỳ hôn nhân, căn nhà mặc nhiên là tài sản chung.

• Kể cả trường hợp chỉ một người đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sở hữu, nhưng chứng minh được nguồn tiền hình thành tài sản từ công sức chung thì vẫn được coi là tài sản chung.

3. Chia nhà ở xã hội khi ly hôn – các tình huống thường gặp

3.1. Nhà ở xã hội đã trả hết tiền và có Giấy chứng nhận

• Đây là trường hợp đơn giản nhất. Tòa án sẽ xác định đó là tài sản chung và chia theo nguyên tắc 50/50, có tính đến công sức đóng góp, hoàn cảnh gia đình.

• Nếu một bên muốn tiếp tục ở, có thể nhận quyền sở hữu và thanh toán phần giá trị tương ứng cho bên còn lại.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn lựa chọn đơn vị dịch vụ sổ đỏ uy tín và chuyên nghiệp

3.2. Nhà ở xã hội đang trả góp

• Nếu vẫn trong giai đoạn trả góp, Tòa án sẽ xem xét giá trị đã thanh toán, nghĩa vụ trả nợ còn lại, từ đó phân chia quyền và nghĩa vụ tương ứng cho mỗi bên.

• Bên nào tiếp tục thực hiện hợp đồng mua bán sẽ phải thanh toán phần chênh lệch cho người kia.

3.3. Nhà ở xã hội mua bằng nguồn tiền riêng

• Nếu một bên chứng minh được tài sản hình thành từ tiền riêng (ví dụ: có trước hôn nhân, được tặng cho riêng, thừa kế riêng) thì sẽ được công nhận là tài sản riêng.

• Tuy nhiên, nếu có sự đóng góp từ người kia (cùng trả nợ, cùng sửa chữa, nâng cấp), Tòa án có thể xem xét để chia giá trị phần đóng góp.

>>> Xem thêm: Những sai lầm khi mua nhà ở xã hội bạn nên tránh

4. Lưu ý pháp lý đặc thù với nhà ở xã hội khi ly hôn

• Chưa đủ 5 năm sử dụng: Dù Tòa án chia tài sản, các bên vẫn không thể tự do bán trên thị trường mà phải tuân thủ quy định (bán lại cho Nhà nước, chủ đầu tư hoặc đối tượng đủ điều kiện).

• Đăng ký quyền sở hữu: Khi giải quyết ly hôn, Tòa án thường căn cứ vào Giấy chứng nhận để xác định quyền lợi, vì vậy cần đảm bảo thông tin sở hữu chính xác.

• Trường hợp có con nhỏ: Tòa án có thể ưu tiên cho người trực tiếp nuôi con tiếp tục sử dụng căn nhà, nhưng vẫn phải thanh toán phần giá trị cho bên còn lại.

5. Ý nghĩa của việc xác định quyền sở hữu nhà ở xã hội khi ly hôn

Việc giải quyết rõ ràng vấn đề mua nhà ở xã hội và chia tài sản khi ly hôn mang lại nhiều ý nghĩa:

• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả hai vợ chồng.

• Tránh tình trạng tranh chấp kéo dài, gây ảnh hưởng đến tâm lý và đời sống.

• Đảm bảo tuân thủ đúng quy định đặc thù về nhà ở xã hội, tránh giao dịch vô hiệu.

Kết luận

Khi hôn nhân chấm dứt, việc chia tài sản chung, đặc biệt là nhà ở xã hội, cần tuân thủ nghiêm ngặt cả quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình lẫn Luật Nhà ở. Người dân cần nắm rõ điều kiện, thủ tục và nhờ sự hỗ trợ pháp lý kịp thời để bảo vệ quyền lợi chính đáng. Nếu đang trong quá trình mua nhà ở xã hội, việc chuẩn bị hồ sơ minh bạch và xác định rõ nguồn gốc tài sản sẽ giúp giải quyết thuận lợi hơn trong trường hợp không may xảy ra ly hôn.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Lấn chiếm đất đai: Có thể thu hồi đất mà không cần bồi thường?

>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?

>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết

>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín

>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com