Khi người vay mất tích hoặc trốn nợ: Xử lý hợp đồng vay tiền ra sao?

Trong thực tế, nhiều người sau khi cho vay tiền một thời gian thì mất liên lạc với bên vay. Người vay có thể bỏ trốn, chuyển chỗ ở không báo trước hoặc cố tình né tránh trách nhiệm. Điều này khiến bên cho vay lúng túng không biết phải làm gì với hợp đồng vay tiền đã ký. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cách xử lý theo pháp luật khi người vay mất tích hoặc trốn nợ, kèm theo hướng dẫn và ví dụ minh họa thực tế.

>>> Xem thêm: Tại sao nên soạn thảo Hợp đồng vay tiền rõ ràng trước khi giao dịch?

1. Hợp đồng vay tiền có còn hiệu lực khi người vay mất tích?

Theo quy định tại Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tiền là một dạng hợp đồng dân sự, ràng buộc trách nhiệm pháp lý giữa bên vay và bên cho vay. Khi người vay mất tích hoặc cố tình bỏ trốn, hợp đồng không mất hiệu lực, nghĩa vụ trả nợ vẫn còn nguyên.

Trường hợp bên vay mất tích, pháp luật cho phép bên cho vay khởi kiện hoặc yêu cầu Tòa án tuyên bố người đó mất tích theo quy định tại Điều 68 Bộ luật Dân sự. Sau khi có quyết định tuyên bố mất tích, bạn có thể yêu cầu xử lý tài sản của người vay (nếu có) để thu hồi nợ.

2. Xử lý hợp đồng vay tiền khi bên vay trốn nợ

2.1 Gửi thông báo yêu cầu trả nợ

Đầu tiên, bạn cần gửi thông báo yêu cầu thanh toán đến địa chỉ cuối cùng của người vay (bằng văn bản hoặc thông qua công chứng viên lập vi bằng). Đây là bước xác lập bằng chứng về việc đòi nợ hợp pháp.

>>> Xem thêm: Giấy vay tiền – Mẫu mới nhất theo quy định pháp luật 2025.

2.2 Khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền

Theo Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, bạn có thể nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nơi bị đơn cư trú lần cuối, kèm theo hợp đồng vay tiền, chứng từ chuyển tiền, biên nhận, nội dung tin nhắn, email hoặc các bằng chứng khác chứng minh quan hệ vay mượn.

2.3 Yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời

Nếu nghi ngờ người vay có tài sản có thể tẩu tán, bạn có quyền đề nghị Tòa án phong tỏa tài khoản, kê biên tài sản để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán sau này. Căn cứ áp dụng tại Điều 114 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

>>> Xem thêm: Lời khuyên “thật lòng” cho các cặp đôi về văn bản thỏa thuận tài sản riêng: Đừng để tiền bạc phá vỡ tình yêu

2.4 Đề nghị tuyên bố mất tích nếu không tìm thấy

Sau 2 năm kể từ khi người vay biệt tích không có tin tức, bạn có thể yêu cầu Tòa tuyên bố mất tích theo Điều 68 Bộ luật Dân sự. Khi đó, người thân hoặc người đại diện hợp pháp có nghĩa vụ thanh toán phần nghĩa vụ vay nợ nếu còn tài sản trong di sản hoặc quyền quản lý.

3. Ví dụ minh họa thực tế hợp đồng vay tiền

Trường hợp 1: Anh T cho bạn vay 200 triệu có giấy vay tiền ký tay, hẹn trả sau 6 tháng. Đến hạn, người vay bỏ trốn khỏi nơi cư trú. Anh T đã nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nơi người vay cư trú trước đó, kèm bằng chứng và yêu cầu kê biên chiếc ô tô đứng tên người vay. Sau bản án có hiệu lực, anh T được thi hành án bằng việc xử lý chiếc ô tô để thu hồi một phần khoản vay.

>>> Xem thêm: Thẩm quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng công chứng thuộc về văn phòng công chứng?

Trường hợp 2: Chị H cho đồng nghiệp vay 50 triệu, nhưng không có giấy tờ mà chỉ chuyển khoản và nhắn tin qua mạng xã hội. Sau 1 năm người vay bỏ trốn, chị H nộp đơn khởi kiện nhưng bị bác vì không đủ chứng cứ chứng minh có hợp đồng vay tiền hợp pháp. Đây là ví dụ điển hình cho thấy cần lập giấy vay rõ ràng ngay từ đầu.

4. Một số lưu ý quan trọng hợp đồng vay tiền

• Luôn lập hợp đồng hoặc giấy vay có đầy đủ chữ ký, ngày tháng, lãi suất và điều khoản trả nợ.

• Nên có thêm người làm chứng hoặc lập vi bằng công chứng nếu khoản vay lớn.

• Không tự ý đến thu giữ tài sản người vay nếu chưa có bản án hoặc quyết định thi hành án hợp pháp.

• Luôn lưu giữ tin nhắn, email, sao kê chuyển tiền… để làm chứng cứ khi cần khởi kiện.

>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng mua bán nhà có cần bên bán và bên mua có mặt cùng lúc không?

Kết luận

Khi người vay mất tích hoặc trốn nợ, hợp đồng vay tiền vẫn có hiệu lực pháp lý và bạn hoàn toàn có quyền khởi kiện đòi nợ theo quy định pháp luật. Điều quan trọng là cần chuẩn bị đầy đủ bằng chứng, tuân thủ trình tự tố tụng và có thể áp dụng biện pháp phong tỏa tài sản nếu cần thiết. Đừng để cảm xúc hay sự tin tưởng ban đầu khiến bạn mất quyền bảo vệ mình trước pháp luật.

Nếu bạn đang gặp tình huống tương tự và cần tư vấn, hãy liên hệ với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được hỗ trợ chuyên sâu, đúng luật và kịp thời.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com