Tội lấn chiếm đất: Khi nào thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Tội lấn chiếm đất là hành vi xâm phạm quyền quản lý và sử dụng đất của Nhà nước cũng như quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Đây là một trong những hành vi phổ biến, gây nhiều tranh chấp và khó khăn trong quản lý đất đai. Không chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính, trong một số trường hợp, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

>>> Xem thêm: Quy trình tiếp nhận và xử lý hồ sơ tại Văn phòng công chứng có những bước nào?

1. Tội lấn chiếm đất là gì?

📌 Theo quy định của pháp luật đất đai, lấn chiếm đất là hành vi người sử dụng đất tự ý mở rộng diện tích, chiếm dụng đất thuộc quyền quản lý của Nhà nước hoặc quyền hợp pháp của người khác mà không được sự cho phép.

Ví dụ minh họa: Ông A tự ý mở rộng vườn nhà bằng cách xây tường bao lấn sang 50m² đất công cộng ven đường. Đây là hành vi lấn chiếm đất.

2. Xử lý hành chính đối với hành vi lấn chiếm đất

⚖️ Theo Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, người có hành vi lấn chiếm đất có thể bị xử phạt hành chính như sau:

• Phạt tiền từ 2 triệu đến 5 triệu đồng đối với hành vi lấn chiếm đất nông nghiệp.

• Phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng đối với hành vi lấn chiếm đất ở tại đô thị.

• Buộc khôi phục lại tình trạng đất như ban đầu và trả lại diện tích đất đã chiếm.

💡 Như vậy, không phải mọi trường hợp tội lấn chiếm đất đều bị xử lý hình sự. Trước tiên, hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính.

>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng mua bán nhà có phải điều kiện để sang tên sổ đỏ không?

3. Khi nào hành vi lấn chiếm đất trở thành tội phạm?

👩‍⚖️ Căn cứ Điều 228 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), người nào chiếm đất thuộc quyền quản lý của Nhà nước hoặc chiếm đất của người khác mà thuộc một trong các trường hợp sau sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự:

Hành vi gây hậu quả nghiêm trọng

• Gây thiệt hại từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng.

• Gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ có đảm bảo tiết kiệm thời gian và chi phí đúng luật hay không?

Hành vi tái phạm nguy hiểm

• Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi lấn chiếm đất nhưng tiếp tục vi phạm.

• Đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

📍 Ví dụ minh họa: Bà B nhiều lần lấn chiếm đất công để xây ki-ốt buôn bán, mặc dù đã bị chính quyền xử phạt hành chính và buộc tháo dỡ nhưng vẫn tiếp tục tái phạm. Trường hợp này đủ căn cứ để bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lấn chiếm đất.

>>> Xem thêm: Mức xử phạt hành chính với hành vi lấn chiếm đất đai hiện nay là bao nhiêu?

4. Hình phạt đối với tội lấn chiếm đất

Theo Điều 228 Bộ luật Hình sự, người phạm tội lấn chiếm đất có thể bị:

• Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng.

• Phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm.

• Phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm tùy mức độ nghiêm trọng của hành vi.

🔑 Đây là mức phạt nghiêm khắc, nhằm răn đe và bảo đảm kỷ cương trong quản lý đất đai.

5. Một số lưu ý để tránh vi phạm tội lấn chiếm đất

✅ Kiểm tra rõ ràng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trước khi xây dựng, canh tác.
✅ Xin phép cơ quan có thẩm quyền khi muốn mở rộng hoặc sử dụng đất ngoài diện tích được giao.
✅ Không thực hiện các hành vi rào chắn, xây dựng trái phép trên phần đất công cộng hoặc đất của người khác.

Ví dụ: Gia đình ông C định xây thêm chuồng trại trên đất ven sông. Trước khi thực hiện, ông đã liên hệ UBND xã để được hướng dẫn và xác định ranh giới đất. Nhờ đó, ông tránh được việc vô tình phạm phải hành vi lấn chiếm đất.

>>> Xem thêm: Nộp đơn tranh chấp đất đai ở đâu để được giải quyết nhanh nhất?

>>> Xem thêm: Ưu và nhược điểm khi mua nhà trả góp qua ngân hàng.

Kết luận

⚠️ Tội lấn chiếm đất không chỉ gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác mà còn xâm phạm đến trật tự quản lý đất đai của Nhà nước. Nếu hành vi ở mức độ nhẹ, người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính. Tuy nhiên, khi đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định của Bộ luật Hình sự, người vi phạm có thể phải chịu mức án tù đến 5 năm.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com