Công chứng văn bản từ chối nhận di sản sau khi chia tài sản thừa kế có được không?

Trong quá trình thừa kế, có nhiều trường hợp người thừa kế muốn từ chối nhận di sản để nhường lại cho người khác. Tuy nhiên, không ít người chỉ muốn từ chối sau khi việc chia thừa kế đã hoàn tất, dẫn đến câu hỏi: “Công chứng văn bản từ chối nhận di sản sau khi chia thừa kế có được không?”.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, căn cứ công chứng và cách xử lý thực tế trong trường hợp này.

>>> Xem thêm: Phí công chứng hiện nay tại văn phòng công chứng có cao không?

Cơ sở pháp lý về việc công chứng văn bản từ chối di sản ⚖️

Căn cứ pháp lý:

• Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015:

  “Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.”

• Điều 57 Luật Công chứng 2014:

  “Văn bản công chứng chỉ có hiệu lực kể từ thời điểm được công chứng viên ký và đóng dấu xác nhận.”

• Điều 39 Luật Công chứng 2014:

  Công chứng viên được quyền từ chối chứng nhận nếu nội dung vi phạm pháp luật hoặc không còn hiệu lực thực hiện.

💡 Tóm lại: Người thừa kế chỉ có thể từ chối di sản trước khi nhận hoặc trước khi chia di sản, vì sau thời điểm đó, quyền sở hữu đã xác lập, không thể công chứng từ chối được nữa.

Công chứng từ chối di sản sau khi chia thừa kế có được không? ❌

1. Không được công chứng sau khi tài sản đã chia xong

Theo quy định pháp luật, việc từ chối di sản chỉ có giá trị khi được lập trước thời điểm chia di sản. Một khi việc chia đã hoàn tất, quyền sở hữu tài sản của người thừa kế đã được xác lập, nên không thể lập hoặc công chứng văn bản từ chối nữa.

Căn cứ pháp lý:

• Khoản 3 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015:

  “Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện bằng văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, trước khi chia di sản.”

🛑 Vì vậy, văn bản từ chối nhận di sản sau khi chia tài sản thừa kế sẽ không được công chứng viên chứng nhận, do nội dung không còn giá trị pháp lý.

2. Hậu quả pháp lý nếu vẫn cố gắng lập văn bản từ chối sau khi chia

Nếu người thừa kế vẫn muốn “từ chối” sau khi đã nhận phần di sản, hành vi đó không được coi là từ chối, mà là chuyển nhượng hoặc tặng cho phần di sản đã nhận.

👉 Khi đó, người này phải lập hợp đồng tặng cho hoặc chuyển nhượng tài sản, và thực hiện công chứng, nộp thuế theo quy định.

Ví dụ minh họa:

Anh A được chia quyền sử dụng đất từ cha mẹ để lại. Sau khi đã sang tên sổ đỏ, anh muốn “từ chối” phần của mình để nhường cho em trai. Trường hợp này không thể công chứng văn bản từ chối di sản, mà phải lập hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất tại văn phòng công chứng.

>>> Xem thêm: Phí công chứng hiện nay tại văn phòng công chứng có cao không?

Các trường hợp ngoại lệ có thể được xem xét ⚠️

Trong thực tiễn, một số trường hợp chưa hoàn tất việc chia thừa kế trên thực tế (chưa sang tên, chưa xác lập quyền sở hữu), dù đã có thỏa thuận miệng, vẫn có thể được công chứng viên xem xét.

Cụ thể:

• Nếu chưa đăng ký sang tên tài sản hoặc chưa lập biên bản phân chia di sản chính thức, thì người thừa kế vẫn có quyền lập văn bản từ chối di sản.

• Tuy nhiên, công chứng viên phải xác minh rõ thời điểm, tình trạng tài sản và quyền sở hữu để tránh tranh chấp.

Ví dụ minh họa:

Gia đình bà B có 3 người con. Các con đã thống nhất chia di sản là căn nhà nhưng chưa ký văn bản phân chia chính thức. Trước khi ký, người con út muốn từ chối phần của mình. Trường hợp này vẫn được công chứng viên chứng nhận hợp pháp, vì việc chia chưa hoàn tất.

Hướng dẫn xử lý khi muốn từ chối sau khi chia di sản thừa kế ✅

Nếu bạn đã nhận phần di sản nhưng muốn “từ bỏ” quyền của mình, có thể lựa chọn:

1. Lập hợp đồng tặng cho phần di sản 🎁

Người đã nhận di sản có thể lập hợp đồng tặng cho quyền tài sản (đất, nhà, tiền, cổ phần…) cho người khác.
Căn cứ: Điều 457 Bộ luật Dân sự 2015.

2. Lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sở hữu 💼

Nếu tài sản có thể định giá, người thừa kế có thể chuyển nhượng phần tài sản đã nhận cho đồng thừa kế khác hoặc người thứ ba theo quy định pháp luật.

Ví dụ minh họa:

Sau khi chia đất, chị C muốn nhường phần đất của mình cho mẹ. Công chứng viên tư vấn chị lập hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất và công chứng hợp pháp thay vì “văn bản từ chối nhận di sản”.

>>> Xem thêm: Cách tính và tra cứu phí công chứng theo quy định hiện hành

Lưu ý khi thực hiện công chứng trong các trường hợp liên quan 🌟

• Việc từ chối chỉ hợp lệ trước khi chia hoặc trước khi xác lập quyền sở hữu.

• Sau khi chia xong, nếu muốn “chuyển phần được chia”, phải lập hợp đồng tặng cho hoặc chuyển nhượng.

• Không được sử dụng “văn bản từ chối nhận di sản” để hợp thức hóa việc sang nhượng sau chia.

• Công chứng viên có quyền từ chối chứng nhận nếu phát hiện nội dung không hợp pháp hoặc không đúng thời điểm.

>>> Xem thêm:  Vi bằng xác lập quyền sở hữu tài sản: Khi nào cần Vi bằng, khi nào cần Giấy chứng nhận?

>>> Xem thêm:  Hợp đồng mua bán xe máy cũ: Lưu ý về thông tin trên giấy tờ

Kết luận ✅

Công chứng từ chối di sản sau khi chia thừa kế là không được pháp luật công nhận, vì quyền sở hữu tài sản đã xác lập cho người thừa kế. Muốn nhường lại tài sản sau khi chia, người thừa kế phải lập hợp đồng tặng cho hoặc chuyển nhượng tài sản đúng quy định.

Việc hiểu rõ thời điểm hợp lệ để công chứng văn bản từ chối di sản giúp bạn tránh vi phạm pháp luật và tiết kiệm thời gian, chi phí khi làm thủ tục thừa kế.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com