Phân biệt sổ tiết kiệm và tài khoản thanh toán khi thừa kế

Trong thực tế, khi một người mất đi để lại tài sản tại ngân hàng, người thừa kế thường gặp khó khăn trong việc phân biệt đâu là sổ tiết kiệm và đâu là tài khoản thanh toán. Việc hiểu rõ sự khác nhau giữa hai loại hình này là rất quan trọng, bởi thủ tục thừa kế, quyền lợi được hưởng và trách nhiệm pháp lý có sự khác biệt nhất định. Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết về sổ tiết kiệm và tài khoản, kèm căn cứ pháp lý mới nhất để giúp người thừa kế nắm rõ quyền lợi của mình.

>>> Xem thêm: Sự khác biệt của văn phòng công chứng mà bạn nên trải nghiệm.

1. Căn cứ pháp lý liên quan đến thừa kế sổ tiết kiệm và tài khoản

• Bộ luật Dân sự 2015:

  • Điều 609: Cá nhân có quyền để lại tài sản của mình cho người thừa kế.

  • Điều 611: Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người để lại tài sản chết.

  • Điều 623: Thời hiệu yêu cầu chia di sản đối với tiền gửi ngân hàng là 10 năm.

• Luật Các tổ chức tín dụng 2010, sửa đổi 2017:

  • Điều 14, Điều 16: Quy định về quyền sở hữu tiền gửi của khách hàng.

  • Điều 98: Ngân hàng có trách nhiệm chi trả tiền gửi theo hợp đồng đã ký.

Các căn cứ này khẳng định rằng, dù là sổ tiết kiệm hay tài khoản thanh toán, cả hai đều được coi là di sản và có thể để lại cho người thừa kế.

2. Phân biệt sổ tiết kiệm và tài khoản thanh toán khi thừa kế

2.1. Đặc điểm của sổ tiết kiệm

• Là hình thức gửi tiền có kỳ hạn hoặc không kỳ hạn tại ngân hàng.

• Người gửi thường không dùng để thanh toán hàng ngày mà chủ yếu để tích lũy và hưởng lãi.

• Khi thừa kế: người thừa kế được nhận gốc và lãi phát sinh tính đến thời điểm tất toán.

2.2. Đặc điểm của tài khoản thanh toán

• Là tài khoản dùng để nhận lương, thanh toán, chuyển tiền và thực hiện giao dịch hàng ngày.

• Lãi suất rất thấp, thậm chí không đáng kể.

• Khi thừa kế: người thừa kế chỉ được nhận số dư tại thời điểm người để lại mất, không có lãi phát sinh như sổ tiết kiệm.

2.3. Điểm khác biệt quan trọng khi thừa kế

• Về giá trị hưởng: sổ tiết kiệm có thêm tiền lãi, tài khoản thanh toán hầu như chỉ có gốc.

• Về thủ tục: cả hai đều cần văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản, nhưng ngân hàng sẽ yêu cầu chứng từ khác nhau tùy loại tài khoản.

• Về rủi ro: sổ tiết kiệm thường an toàn hơn vì ít phát sinh giao dịch, trong khi tài khoản thanh toán có thể đã có nhiều giao dịch rút tiền trước đó.

>>> Xem thêm: Cần làm gấp giấy tờ? Hãy chọn Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói.

3. Thủ tục thừa kế sổ tiết kiệm và tài khoản

3.1. Hồ sơ chung cần chuẩn bị

• Giấy chứng tử của người để lại tài sản.

• Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (sổ hộ khẩu, giấy khai sinh…).

• Di chúc hợp pháp (nếu có).

• Văn bản thỏa thuận phân chia hoặc khai nhận di sản đã được công chứng theo Luật Công chứng 2014.

3.2. Đối với sổ tiết kiệm

• Người thừa kế nộp hồ sơ tại ngân hàng phát hành sổ.

• Ngân hàng kiểm tra thông tin, xác định người thừa kế hợp pháp.

• Người thừa kế được nhận toàn bộ số tiền gốc và lãi.

3.3. Đối với tài khoản thanh toán

• Người thừa kế liên hệ ngân hàng nơi người chết mở tài khoản.

• Ngân hàng xác nhận số dư tại thời điểm người chết.

• Số dư này được chia theo pháp luật hoặc di chúc.

4. Ví dụ minh họa thực tế về sổ tiết kiệm và tài khoản

Ông H gửi 500 triệu đồng sổ tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng và có tài khoản thanh toán với số dư 50 triệu đồng. Khi ông mất, các con ông tiến hành thủ tục thừa kế.

• Với sổ tiết kiệm, ngân hàng tất toán và trả cho các con ông số tiền gốc 500 triệu cùng lãi tính đến ngày tất toán.

• Với tài khoản thanh toán, ngân hàng chỉ trả đúng 50 triệu đồng có trong tài khoản tại ngày ông H mất.

Như vậy, giá trị thừa kế từ sổ tiết kiệm thường cao hơn do có lãi, trong khi tài khoản thanh toán chỉ phản ánh số dư còn lại.

>>> Xem thêm: Có thể ủy quyền cho người khác thực hiện Thừa kế sổ tiết kiệm hay không?

5. Lưu ý pháp lý cho người thừa kế về sổ tiết kiệm và tài khoản

• Nên tiến hành khai nhận hoặc phân chia di sản sớm, tránh hết thời hiệu 10 năm theo Điều 623 BLDS 2015.

• Kiểm tra kỹ tại nhiều ngân hàng khác nhau, vì người để lại có thể có cả sổ tiết kiệm lẫn tài khoản thanh toán ở nhiều nơi.

• Nếu ngân hàng từ chối chi trả, người thừa kế có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện để bảo vệ quyền lợi.

>>> Xem thêm: Cách xử lý khi hồ sơ Thủ tục công chứng bị từ chối.

Kết luận

Việc phân biệt sổ tiết kiệm và tài khoản khi thừa kế có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định quyền lợi của người thừa kế. Trong khi sổ tiết kiệm mang lại giá trị cao nhờ lãi suất, thì tài khoản thanh toán thường chỉ phản ánh số dư gốc. Người thừa kế cần nắm rõ quy định pháp luật và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ để quá trình nhận di sản diễn ra thuận lợi, đúng pháp luật.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng đất dính quy hoạch: trách nhiệm của người mua

>>> Hợp đồng ở nhờ đối với nhà thuộc sở hữu của doanh nghiệp: Quy định pháp lý

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com